Trả lời câu hỏi về vấn đề điều hành lãi suất, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tối ngày 6/9/2022, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, trong bối cảnh hiện nay, chúng ta đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới, kể các các nước phát triển nhất đã và đang phải tăng lãi suất để hạn chế đầu tư nhằm ngăn chặn lạm phát.
Tại Mỹ, Cục Dự trữ liên bang (FED) đã liên tục tăng lãi suất và qua 4 lần nâng lãi suất đã lên mức 2,25 - 2,5%/năm với tổng mức tăng là khoảng 2,25 điểm phần trăm; Ngân hàng Châu Âu (ECB) cũng đã tăng 0,5%, mặc dù trước đó đã có 11 năm duy trì lãi suất âm, nhiều quốc gia khác cũng đang tích cực tăng lãi suất…
Đối với Việt Nam, lạm phát là vấn đề đang được quan tâm và Chính phủ cũng đang chỉ đạo nhiều biện pháp để ngăn chặn lạm phát. Trong tháng 7 và 8 vừa qua, chỉ số lạm phát tiếp tục được duy trì ở mức 2,58%. Tuy nhiên, các yếu tố về tiền tệ cũng như một số nguyên nhân khác vẫn cần được kiểm soát chặt chẽ. Chính vì thế, việc điều hành lãi suất của NHNN lúc này được tính toán một cách chặt chẽ, thận trọng.
Theo Phó Thống đốc, trong bối cảnh từ năm 2021 và các tháng đầu năm 2022, các ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng lãi suất lên rất cao nhưng NHNN vẫn duy trì ổn định mức lãi suất điều hành. Nếu xét về góc độ tương đối trong tương quan với các nước đang có lãi suất tăng nhanh thì có thể xem như chúng ta đang giảm lãi suất điều hành, mặc dù con số tuyệt đối không thay đổi. Điều này tạo điều kiện cho các NHTM tiếp cận nguồn vốn với giá hợp lý, rẻ hơn.
“Để giải quyết bài toán đặt ra lúc này là vừa kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ phục hồi phát triển kinh tế, thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục điều hành lãi suất linh hoạt để đạt được mục tiêu này”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.
Đối với lãi suất của các NHTM, Phó Thống đốc nhận định, thời gian vừa qua mặc dù có biến động tăng nhưng ở mức độ rất nhẹ, trong đó lãi suất huy động tăng 0,25% và lãi suất cho vay là 0,24% - đây là mức tăng thấp nhất so với tất cả các nước trong khu vực Đông Nam Á và châu Á.
Lãi suất cho vay bình quân hiện chỉ từ 7,9 - 9,3%, kể cả dư nợ cũ và dư nợ mới; lãi suất huy động bình quân từ 6,3 – 6,8% đối với kỳ hạn trên 1 năm. Các mức lãi suất này so với các năm gần đây đã được duy trì khá ổn định.
Tuy nhiên, Phó Thống đốc cho rằng, để giải quyết câu chuyện vừa kiểm soát lạm phát vừa khôi phục kinh tế nhanh và hỗ trợ doanh nghiệp trong điều kiệu còn nhiều khó khăn, NHNN sẽ tiếp tục kêu gọi các NHTM bằng nguồn lực của mình, có các biện pháp để tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp như triển khai trong suốt 2 năm diễn ra đại dịch COVID-19.
Đối với vấn đề hạn mức tín dụng, Phó Thống đốc nhấn mạnh, một trong những yêu cầu cao nhất lúc này là kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô. Trên cơ sở mục tiêu duy trì lạm phát dưới 4% và đảm bảo tăng trưởng 6 - 6,5% đã được Quốc hội thông qua, NHNN cũng đã đặt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 14% từ đầu năm và có sự linh hoạt trong điều hành tùy theo điều kiện thực tế.
Đến nay tốc độ tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã lên tới 9,91%, theo Phó Thống đốc, là mức rất cao, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái và đã sử dụng hết hạn mức được giao trong đầu năm. Mức hạn mức tín dụng còn lại đã được giao tiếp cho các ngân hàng có kiến nghị và đủ điều kiện.
"Chúng tôi sẽ tạo điều kiện cho các ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng có chỉ số hoạt động tốt, hoạt động lành mạnh và hệ số an toàn thì sẽ giao chỉ tiêu", Phó Thống đốc nói.
Về câu chuyện lợi nhuận của hệ thống ngân hàng ở mức cao trong bối cảnh nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng vẫn đang gặp nhiều khó khăn, Phó Thống đốc cho rằng, xét về góc độ tỷ lệ lợi nhuận trên tỷ lệ vốn của các ngân hàng thì không cao so với nhiều ngành khác.
Trung Kiên
