Bộ Tài chính đề xuất cho doanh nghiệp được thanh toán nợ trái phiếu bằng bất động sản

Bộ Tài chính vừa trình Chính phủ Dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế.

So với nghị định cũ, Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 65/2022 có nhiều quy định mới được đề xuất.

Cụ thể, điểm mới đầu tiên đó là việc, Bộ Tài chính đề xuất quy định doanh nghiệp được thanh toán gốc lãi trái phiếu bằng tài sản khác.

Theo điều 286, Luật dân sự năm 2015 và các quy định có liên quan, doanh nghiệp có thể chuyển đổi trái phiếu thành khoản vay hoặc thanh toán trái phiếu bằng tài sản khác.

Trong thời gian qua, một số doanh nghiệp (đặc biệt thuộc nhóm bất động sản) gặp khó khăn khi thanh toán nghĩa vụ nợ đáo hạn trong năm 2023; có doanh nghiệp đã đàm phán thanh toán gốc trái phiếu bằng cổ phần, có doanh nghiệp thì đàm phán thanh toán bằng sản phẩm bất động sản.

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến của nhiều bên và ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính trình Chính phủ quy định trường hợp doanh nghiệp không thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tiền thì có thể đàm phán với nhà đầu tư để thanh toán bằng tài sản khác theo nguyên tắc: tuân thủ quy định của pháp luật; phải được người sở hữu trái phiếu chấp thuận; doanh nghiệp phải công bố thông tin và chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

Thứ hai, quy định các trái phiếu đã phát hành trước đây được đàm phán để kéo dài kỳ hạn của trái phiếu. Cho phép các trái phiếu đã phát hành trước đây còn dư nợ thì được đàm phán để thay đổi kỳ hạn của trái phiếu, thời gian tối đa là 2 năm; bổ sung quy định trường hợp đàm phán thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu (bao gồm kỳ hạn trái phiếu) mà có nhà đầu tư không chấp thuận thì doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ gốc, lãi trái phiếu cho các nhà đầu tư này.

Đề xuất trên nhằm hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và cơ cấu lại các khoản nợ.

Thứ ba, ngưng hiệu lực thi hành đối với một số quy định tại Nghị định 65 đến hết ngày 31/12; trong đó, quy định về việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân, Bộ Tài chính đưa ra hai phương án.

Phương án một, tạm ngưng thực hiện quy định này đến hết ngày 31/12 và thực hiện lại từ ngày 1/1/2024. Phương án hai là vẫn tiếp tục thực hiện quy định của Nghị định 65.

Trên cơ sở tham khảo ý kiến của nhiều bên và ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính nghiêng về phương án một nhằm giải quyết các khó khăn trước mắt về thanh khoản và thanh toán các trái phiếu đến hạn giai đoạn 2023 - 2024, tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp…

Theo Báo cáo thị trường trái phiếu năm 2022 của Vndriect, trong năm 2023, ước tính giá trị đáo hạn TPDN sẽ đạt khoảng 272.853 tỷ đồng (+76,6% svck). Tỷ lệ TPDN đáo hạn của ngành Bất động sản, Tài chính – Ngân hàng, Khác lần lượt là 37,6%, 37,0% và 25,5%.

Cụ thể, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn quý 1/2023 ước tính giảm 40,3% so với quý 4/2022, đạt 30.655 tỷ đồng (+246,7% svck). Tuy nhiên, áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trong quý 2 và quý 3/2023 với giá trị lần lượt đạt 93.139 tỷ đồng (+203,8% so với quý trước; +169,0% svck) và 89.488 tỷ đồng (+49,9% svck).

Sau giai đoạn thách thức này, giá trị đáo hạn trong quý 4/2023 sẽ hạ nhiệt xuống còn 33,4% so với quý trước về mức 59.571 tỷ đồng (+16,0% svck).

“Trong bối cảnh chi phí tài chính gia tăng, lực cầu nội địa yếu đi, thị trường BĐS trầm lắng, các doanh nghiệp đang có xu hướng hoãn, hoặc hủy kế hoạch mở rộng kinh doanh, dẫn đến giảm nhu cầu vốn. Vì vậy, chúng tôi cho rằng thị trường TPDN sẽ tiếp tục trầm lắng trong nửa đầu năm 2023. Khối lượng phát hành sẽ phục hồi đáng kể trong nửa cuối năm 2023 từ mức nền thấp của 2022, nhờ lợi nhuận của doanh nghiệp khởi sắc hơn, lãi suất ổn định và cơ chế thị trường tốt hơn”, Vndirect nhận định.