Theo Nghị định, cá nhân mua, bán vàng miếng với tổ chức tín dụng hoặc doanh nghiệp không có Giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng sẽ bị xử phạt cảnh cáo. Trường hợp tái phạm hoặc vi phạm nhiều lần, mức phạt tiền được nâng lên từ 10 – 20 triệu đồng. Đáng chú ý, hành vi sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán cũng bị xử phạt ở cùng khung mức này.

Một quy định mới đáng quan tâm là yêu cầu thanh toán mua, bán vàng phải thực hiện qua tài khoản thanh toán theo đúng quy định pháp luật. Nếu không tuân thủ, cá nhân vi phạm có thể bị phạt tiền lên tới 20 triệu đồng. Đây được xem là bước đi nhằm tăng tính minh bạch, hạn chế giao dịch tiền mặt trong hoạt động kinh doanh vàng.

Nghị định cũng quy định mức phạt từ 30 – 50 triệu đồng đối với các hành vi như không niêm yết công khai giá mua, giá bán vàng miếng, vàng trang sức, mỹ nghệ; sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ nhưng không công bố tiêu chuẩn áp dụng hoặc không ghi nhãn hàng hóa theo quy định. Trường hợp sản xuất vàng miếng mà không công bố rõ khối lượng, hàm lượng, tiêu chuẩn sản phẩm cũng bị xử phạt trong khung này.

Đối với hành vi mang theo vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh không đúng quy định của pháp luật, mức phạt được nâng lên rất cao, từ 80 – 100 triệu đồng, trừ các vi phạm đã được xử lý theo lĩnh vực hải quan. Quy định này cho thấy sự siết chặt quản lý dòng chảy vàng qua biên giới, trong bối cảnh thị trường vàng trong nước thường xuyên biến động mạnh.

Nghiêm khắc hơn, nghị định quy định phạt tiền từ 140 – 180 triệu đồng đối với hàng loạt hành vi vi phạm nghiêm trọng như kinh doanh mua, bán vàng miếng thông qua các đại lý ủy nhiệm; không tuân thủ quy định về trạng thái vàng; xuất nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ hoặc vàng nguyên liệu không đúng ngành nghề đã đăng ký; sản xuất, kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ khi chưa đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật.

Trường hợp sử dụng vàng nguyên liệu nhập khẩu không đúng giấy phép, hoặc tái phạm hành vi kinh doanh vàng miếng thông qua đại lý ủy nhiệm, mức phạt tăng lên 200 – 250 triệu đồng. Đặc biệt, hành vi sản xuất vàng miếng không đúng quy định pháp luật có thể bị phạt từ 250 – 300 triệu đồng. Nặng nhất, mức phạt từ 300 – 400 triệu đồng được áp dụng đối với các hành vi sản xuất, kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép; xuất khẩu, nhập khẩu vàng nguyên liệu, vàng miếng không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.

Không chỉ lĩnh vực vàng, Nghị định 340/2025/NĐ-CP còn siết chặt quản lý hoạt động mua, bán ngoại tệ. Theo đó, cá nhân mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đổi ngoại tệ với giá trị dưới 1.000 USD sẽ bị phạt cảnh cáo. Nếu giá trị giao dịch từ 1.000 USD trở lên, mức phạt có thể tăng dần và lên tới 80 – 100 triệu đồng khi giá trị ngoại tệ từ 100.000 USD trở lên.

Trong lĩnh vực ngân hàng, nghị định quy định phạt tới 250 triệu đồng đối với hành vi mua, nắm giữ cổ phiếu của tổ chức tín dụng khác vượt giới hạn hoặc không đúng điều kiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Các vi phạm về góp vốn, mua cổ phần sai quy định cũng bị xử phạt ở mức cao, phản ánh quyết tâm kiểm soát rủi ro sở hữu chéo trong hệ thống tín dụng.

Ngoài ra, các vi phạm liên quan đến huy động vốn, nhận tiền gửi, áp dụng lãi suất không đúng mức niêm yết hay vi phạm quy định về mua, bán trái phiếu doanh nghiệp cũng bị xử phạt nghiêm khắc, với mức phạt có thể lên tới 150 triệu đồng.

Nghị định nêu rõ, mức phạt tiền quy định là mức áp dụng đối với cá nhân; đối với tổ chức, mức phạt bằng 2 lần mức phạt đối với cá nhân.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 9/2/2026.