Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã ký Công văn số 7048/BTC-VP gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tín dụng, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, Cục Quản lý giá, Thanh tra Bộ Tài chính, Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).

Trước đó ngày 25/4/2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có Chỉ thị số 01/CT-BTC chỉ đạo tăng cường kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh hoạt động phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ trên thị trường TPDN riêng lẻ.

Theo Bộ Tài chính, sau khi Chỉ thị số 01/CT-BTC ban hành, việc phát hành TPDN có giảm mạnh trong tháng 4/2022. Thế nhưng, tình trạng phát hành TPDN đã tăng trở lại trong tháng 5 và tháng 6/2022. Tổng khối lượng phát hành lũy kế 6 tháng đầu năm 2022 đạt 257.857 tỷ đồng (tăng 21% so với cùng kỳ năm 2021, tương đương 44.757 tỷ đồng).

Có hàng loạt doanh nghiệp bất động sản đã phát hành trái phiếu trở lại trong thời gian gần đây phải kể đến là: Công ty CP Đầu tư Bất động sản Hưng Lộc Phát phát hành thành công 150 tỷ đồng trái phiếu; một Tập đoàn có trụ sở tại Phường Bến Nghé (Quận 1) phát hành hơn 7.000 tỷ đồng…

Bên cạnh đó, còn có một số doanh nghiệp địa ốc khác cũng phát hành trái phiếu lớn như: Công ty CP Đầu tư và Phát triển Du lịch Phú Quốc 1.229 tỷ đồng; Công ty CP Sunbay Ninh Thuận 900 tỷ đồng; Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh Địa ốc Mỹ Phú 700 tỷ đồng; Tập đoàn Bất động sản An Gia 300 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Long Thành Riverside 105 tỷ đồng và Công ty Cổ phần Đầu tư - Phát triển Đô thị Ân Phú 50 tỷ đồng.

Ngoài những doanh nghiệp nói trên, có hai doanh nghiệp là Văn Phú Invest đã phát hành hơn 2.400 trái phiếu mệnh giá 100 triệu đồng/tp có kỳ hạn 3 năm, thu về hơn 240 tỷ đồng và Hội An Invest đã phát hành thành công 450 tỉ đồng trái phiếu.

Bộ Tài chính nhận thấy, qua theo dõi, giám sát việc phát hành TPDN có xuất hiện một số hành vi bất thường, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư và thị trường chứng khoán.

Tại công văn số 7048/BTC-VP, Bộ Tài chính nêu rõ, một là, rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp. Bộ Tài chính giao Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tín dụng phối hợp chặt chẽ, tổng hợp ý kiến của các cơ quan liên quan sớm trình lại Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP.

Cùng với đó, Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tín dụng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 01/CT-BTC và Thông báo số 396/TB-BTC ngày 12/7/2022 của Bộ Tài chính, rà soát khung pháp lý về phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được quy định tại Luật Chứng khoán, Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và Nghị định số 155/2020/NĐ-CP.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẩn trương rà soát, tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Luật Chứng khoán và các văn bản quy định chi tiết, đề xuất các giải pháp sửa đổi quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đảm bảo phù hợp với thực tế và cơ chế quản lý, giám sát đối với các tổ chức cung cấp dịch vụ để đảm bảo thị trường phát triển ổn định, minh bạch, an toàn.

Hai là, báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp phát hành, các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành.

Theo đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tài chính, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán, Thanh tra Bộ Tài chính khẩn trương báo cáo kết quả thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch được phê duyệt đối với việc tuân thủ pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp phát hành và các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành trước ngày 31/7.

Ba là, tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị: Thanh tra Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tài chính và các đơn vị liên quan theo dõi sát danh sách các doanh nghiệp, tổ chức có dấu hiệu bất thường, phát hành dưới nhiều công ty con trong cùng hệ sinh thái của doanh nghiệp, phát hành với lãi suất cao, có dư nợ lớn so với vốn chủ sở hữu... để quản lý và thanh tra xử lý nghiêm.

Thanh tra Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tài chính tiếp tục đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra việc phát hành, giao dịch, cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp; hoạt động xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại các công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ, các doanh nghiệp phát hành.

"Khi phát hiện vi phạm các quy định pháp luật thì theo mức độ vi phạm, thực hiện xử phạt vi phạm hành chính nghiêm minh theo quy định hoặc chuyển cơ quan công an xử lý theo quy định của pháp luật", Bộ Tài chính lưu ý.

Sau khi thực hiện thanh tra, kiểm tra, khẩn trương thực hiện công bố thông tin rộng rãi các hành vi vi phạm và hình thức xử phạt vi phạm hành chính để chấn chỉnh, đảm bảo minh bạch thị trường.

Bên cạnh đó, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán.

Trường hợp có dấu hiệu vi phạm các quy định pháp luật về kiểm toán, chuẩn mực kế toán, kiểm toán, không đảm bảo tính độc lập, khách quan trong quá trình kiểm toán, vi phạm đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề khi cung cấp dịch vụ kiểm toán các báo cáo tài chính, các hồ sơ công bố thông tin của các doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Cục Quản lý giá tăng cường kiểm tra, giám sát các tổ chức cung cấp dịch vụ thẩm định giá, đảm bảo chất lượng thẩm định khi cung cấp dịch vụ thẩm định giá; đặc biệt cần chú trọng việc thẩm định giá các tài sản đảm bảo của doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp; trường hợp có dấu hiệu vi phạm phải xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.