Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ nhằm tháo gỡ vướng mắc trong tính tiền sử dụng đất khi hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Theo quy định tại Luật Đất đai 2024 và Nghị định 103/2024/NĐ-CP, người sử dụng đất khi chuyển mục đích phải nộp tiền sử dụng đất bằng mức chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp.
Tuy nhiên, thời gian qua, do bảng giá đất mới tại nhiều địa phương tăng cao đột biến, đặc biệt là giá đất ở nên số tiền mà hộ gia đình, cá nhân phải nộp tăng gấp nhiều lần so với trước đây. Điều này đã tạo ra nhiều băn khoăn, kiến nghị từ người dân và chính quyền địa phương.
Để giải quyết tình trạng trên, tại dự thảo nghị định mới, Bộ Tài chính đề xuất nguyên tắc thu tiền sử dụng đất như sau: Trong hạn mức giao đất ở tại địa phương, mức thu không thấp hơn 30% số tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định hiện hành.
Đối với diện tích vượt hạn mức: mức thu tối thiểu là 50%, áp dụng cho diện tích không quá 500 m2.
Trên 500 m2 vượt hạn mức: hộ gia đình, cá nhân phải nộp 100% tiền sử dụng đất theo quy định.
Đặc biệt, quy định này chỉ áp dụng một lần cho mỗi hộ gia đình hoặc cá nhân. Các lần chuyển mục đích sau sẽ phải nộp theo đúng quy định tại Nghị định của Chính phủ.
Dự thảo cũng nhấn mạnh nguyên tắc mỗi hộ gia đình (kể cả hộ mới hình thành do tách hộ) chỉ được tính hạn mức giao đất ở một lần trong phạm vi một tỉnh, thành phố. Trong trường hợp nhiều cá nhân đồng sở hữu một thửa đất nhưng không được phép tách thửa, diện tích hạn mức sẽ được tính theo đại diện đứng tên làm thủ tục.
Hiện Bộ Tài chính đang tiếp tục lấy ý kiến các cơ quan, địa phương để hoàn thiện dự thảo trước khi trình Chính phủ ban hành. Nếu được thông qua, chính sách mới này kỳ vọng sẽ tháo gỡ khó khăn, tạo sự công bằng và ổn định cho người dân trong việc chuyển mục đích sử dụng đất.
Liên quan đến vấn đề này, tại buổi họp báo chuyên đề do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức mới đây, ông Mai Văn Phấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai cho biết, bảng giá đất mới được điều chỉnh theo cơ chế thị trường, cùng thay đổi về hạn mức đất chuyển đổi, khiến nhiều hộ gia đình có đất ở xen kẽ với đất vườn, ao gặp trở ngại lớn do chi phí quá cao.
Để tháo gỡ, Chính phủ đã giao các bộ ngành xây dựng dự thảo nghị quyết theo hướng ưu tiên quyền lợi người dân. Trên tinh thần đó, trong dự thảo Luật Đất đai 2024 sửa đổi, Bộ đề xuất miễn tiền sử dụng đất với diện tích chuyển mục đích trong hạn mức giao đất ở; phần vượt hạn mức sẽ nộp 30-50%. Giải pháp này nhằm giảm chi phí, hài hòa lợi ích và phù hợp định hướng Nghị quyết 18.
Theo quy định hiện hành, hộ gia đình hoặc cá nhân phải nộp 100% chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp trong bảng giá mới. Trong khi giá đất ở đã tiệm cận 50-70% thị trường, giá đất nông nghiệp vẫn rất thấp, khiến số tiền phải nộp tăng vọt./.
