Công trình xanh tại Việt Nam: Chi phí đầu tư vẫn là rào cản

Công trình xanh tại Việt Nam đang có những bước tiến rõ rệt

Tính tới thời điểm này, Việt Nam có hơn 500 công trình xanh với tổng diện tích sàn xây dựng đạt chứng nhận xanh vượt 12 triệu m². Dù số lượng công trình xanh tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể mỗi năm nhưng so với tổng số công trình được xây dựng hằng năm thì con số này còn khá khiêm tốn.

Công trình xanh đang trở thành xu hướng toàn cầu, mang lại nhiều giá trị dài hạn cho doanh nghiệp bất động sản. Bên cạnh các yếu tố về vị trí, chi phí, người mua nhà đang quan tâm nhiều hơn đến các yếu tố xanh trong công trình như vấn đề về bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng và trách nhiệm xã hội của các chủ đầu tư.

Đồng thời, việc phát triển công trình xanh cũng sẽ thúc đẩy các giải pháp thiết kế kiến trúc, nội thất xanh, thúc đẩy phát triển sản phẩm, thiết bị cơ điện, vật liệu xây dựng xanh, giảm tiêu thụ nước, tài nguyên để xây dựng và vận hành công trình, giảm phát thải khí nhà kính góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh ngành xây dựng.

Thiếu hụt nguồn chi phí đầu tư cho các công trình xanh

Tuy nhiên, hiện nay, sự phát triển của công trình xanh tại Việt Nam vẫn còn hạn chế. Ông Trần Thành Vũ - Giám đốc Công ty TNHH Edeec chia sẻ, chi phí đầu tư công trình xanh luôn là câu hỏi đầu tiên của các nhà đầu tư khi có ý định thực hiện các sản phẩm bất động sản bền vững, thân thiện môi trường.

Thực tế, chi phí đầu tư cho các dạng công trình này sẽ phải tăng lên, do các yêu cầu đặc biệt đến từ vật liệu xây dựng, thiết kế, việc đạt được các chứng chỉ xanh… Đây là một trong những khó khăn lớn cho các nhà đầu tư khi bắt tay vào thực hiện công trình xanh.

Bên cạnh đó, các nhà sản xuất vật liệu xây dựng cũng phải bỏ ra nhiều hơn để sản xuất các sản phẩm vật liệu xây dựng xanh. Ông Nguyễn Công Bảo - Giám đốc CTCP xi măng Fico Tây Ninh cho biết, để sản xuất được xi măng xanh, doanh nghiệp phải đầu tư vào dây chuyền tự động hóa và các thiết bị máy móc có hiệu suất cao hơn, đồng thời cũng phải tập trung nghiên cứu phát triển để tối ưu hóa chi phí, trong đó có việc ứng dụng các công nghệ mới, tiên tiến.

Ngoài ra, Việt Nam hiện thiếu những công ty, tổ chức phát triển các dịch vụ chứng nhận xanh, “tem xanh” cho các vật liệu xây dựng. Điều này cũng khiến các doanh nghiệp sản xuất “đau đầu” vì dù làm theo các tiêu chuẩn xanh, nhưng rất khó để chứng minh đó là sản phẩm xanh, giảm phát thải.

5 tiêu chí đánh giá công trình xanh tại Việt Nam

Đầu tiên là, tổng thể bền vững được xác định qua nhiều yếu tố như địa điểm xây dựng phù hợp với cảnh quan; khuyến khích xây dựng với mật độ thực tế thấp hơn mức quy định và có những biện pháp bảo vệ môi trường và bảo tồn sinh thái trong quá trình xây dựng cũng như vận hành. Đồng thời giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị.

Thứ hai là, sử dụng hiệu quả năng lượng và nước. Đây là tiêu chí quan trọng để đánh giá công trình xanh. Trong đó các công trình cần đảm bảo giảm thiểu việc sử dụng nước trong quá trình xây dựng và cung cấp các cơ chế để giảm dấu chân nước của tòa nhà.

Một số tiêu chí nhỏ trong đánh giá hiệu quả sử dụng năng lượng như: Lớp vỏ bao che công trình cần hạn chế truyền nhiệt qua tường và mái, hạn chế hấp thụ nhiệt bức xạ qua cửa sổ; Hệ thống điều hòa không khí có đảm bảo yêu cầu hiệu quả COP theo quy định hiện hành hoặc môi chất lạnh hoạt động hiệu quả, không làm gia tăng tình trạng nóng lên toàn cầu…; Năng lượng chiếu sáng tận dụng ánh sáng tự nhiên, giảm phụ thuộc vào ánh sáng nhân tạo; thiết kế chiếu sáng hợp lý; Lắp đặt các thiết bị tiết kiệm điện và hiệu quả.

Thứ ba là, sử dụng vật liệu hiệu quả, sử dụng nhiều vật liệu xanh bền vững không chỉ gia tăng tuổi thọ cho công trình mà còn góp phần giảm thiểu mức độ phát thải. Đây cũng là yếu tố giúp công trình dễ ghi điểm trong các chứng nhận xanh. 

Một tiêu chí quan trọng khi đánh giá công trình xanh là chất lượng không gian sống bên trong ngôi nhà. Giải quyết chất lượng không gian dành cho con người, chẳng hạn như độ sạch của không khí, kiểm soát nhiệt và ô nhiễm tiếng ồn.

Cuối cùng là quá trình vận hành và đưa vào khai thác sử dụng là một trong những tiêu chí quan trọng hàng đầu khi đánh giá công trình xanh. Tuy nhiên đây cũng là yếu tố dễ bị bỏ qua nhất. 

Việc vận hành tòa nhà, khai thác tối đa các yếu tố xanh sẽ giúp công trình phát huy được hiệu suất và công năng sử dụng. 

Đi tìm giải pháp phù hợp

Kiến nghị giải pháp về phía nhà đầu tư, ông Trần Thành Vũ cho rằng, cần có sự đổi mới ngay từ khâu thiết kế, kỹ thuật, nhằm giúp giảm giá thành của công trình, về mức vừa phải, thậm chí là thấp hơn so với giá thành công trình thông thường hiện tại.

Bên cạnh đó, để phát triển công trình xanh cũng cần chính sách ưu đãi, khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất vật liệu và xây dựng các công trình xanh, cũng như các chính sách hỗ trợ về dịch vụ, năng lượng để giảm giá thành công trình.

Theo ông Nguyễn Quốc Bảo - Giám đốc kỹ thuật của công ty L-Form, trước tiên cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất xanh, xây dựng các công trình xanh. Từ đó, tạo nên một thị trường về các sản phẩm, dịch vụ cho công trình xanh như vật liệu xây dựng, dịch vụ thiết kế, đo đạc… Khi đã hình thành được thị trường, doanh nghiệp cũng dễ dàng tìm được đối tác, từ đó, có động lực để đầu tư xây dựng các công trình xanh.

Hiện nay, Viện Kiến trúc Quốc gia đã biên soạn và lấy ý kiến 2 bản Tiêu chuẩn quốc gia về công trình xanh, phần 1 đối với nhà ở riêng lẻ và phần 2 đối với nhà chung cư. Trong đó, quy định các tiêu chí cụ thể để đánh giá, định lượng cho một yêu cầu cụ thể của công trình xanh, từ tiêu chí tổng thể bền vững, tới tiêu chí sử dụng hiệu quả năng lượng, sử dụng hiệu quả nước, sử dụng hiệu quả vật liệu, chất lượng môi trường trong nhà… riêng với nhà chung cư có thêm tiêu chí về vận hành và bảo trì./.