Kinh tế Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn
Trong phần trình bày tham luận tại Chuyên đề 1 của Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2023 ngày 19/9, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, kinh tế Việt Nam đứng trước những thách thức to lớn bắt nguồn từ những bất ổn của tình hình kinh tế - chính trị toàn cầu.
Tăng trưởng GDP nửa đầu năm 2023 của cả nước chỉ đạt 3,72%, là mức tăng trưởng trong 6 tháng thấp thứ hai trong vòng một thập kỷ qua. Mức tăng trưởng này chỉ cao hơn so với giai đoạn cùng kỳ của năm 2020 khi cả nước đang thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội để ứng phó đại dịch COVID-19.
Ông Đậu Anh Tuấn cho biết, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối diện với những thách thức to lớn. Trong 8 tháng đầu năm 2023, tổng số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và tái gia nhập thị trường vẫn giảm nhẹ khoảng 0,03% so với cùng kỳ năm 2022.
“Đáng chú ý số doanh nghiệp ra khỏi hoặc tạm thời ra khỏi thị trường tăng đến 15,6% so với 8 tháng đầu năm 2022 lên tới 124,7 nghìn doanh nghiệp. Chỉ báo quan trọng này cho thấy “sức khỏe” của khu vực doanh nghiệp đáng báo động”, Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.
Cũng theo ông Đậu Anh Tuấn, lần đầu tiên sau nhiều năm tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đã giảm so với cùng kỳ năm trước. Sự sụt giảm này thể hiện rõ ở các sản phẩm xuất khẩu chủ chốt của Việt Nam từ sản phẩm điện tử, may mặc, đồ gỗ cho đến thủy hải sản…
Sự sụt giảm nhu cầu trên thị trường quốc tế nhanh chóng ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam. Giá trị sản xuất công nghiệp 8 tháng đầu năm sụt giảm 0,4% so với cùng kỳ năm 2022.
6 rào cản của doanh nghiệp Việt Nam
Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn đã đề cập đến 6 rào cản, khó khăn tiêu biểu của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.
Thứ nhất, chất lượng cơ sở hạ tầng đang cải thiện nhưng hiện vẫn chưa theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế. “So với những quốc gia, Việt Nam đứng thứ 77 về chất lượng hạ tầng tổng thể, 103 về đường bộ, 83 về cảng, 103 về vận tải hàng không và 87 về cung ứng điện. Các kết quả này nhìn chung kém cạnh tranh hơn khi nhà đầu tư đặt lên bàn cân so sánh với Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia hay Thái Lan”, Đậu Anh Tuấn dẫn chứng.
Thứ hai, việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh cơ bản chưa thực sự thuận lợi. Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn cho rằng, giải pháp quan trọng nhất trong thời gian tới sẽ tăng khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đơn hàng suy giảm, tổng cầu trong nước giảm mạnh, kéo theo nhu cầu vốn lưu động và vốn đầu tư thấp của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, chất lượng lao động, việc tiếp cận đất đai và phải trả chi phí không chính thức là những thách thức khác mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải.
Thứ ba, chi phí sản xuất kinh doanh cao làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Ông Đậu Anh Tuấn cho biết, rào cản về chi phí kinh doanh cao làm giảm tính cạnh tranh và khả năng tích luỹ vốn của nền kinh tế Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực, đặc biệt là khả năng thu hút vốn đầu tư, khả năng tạo việc làm của nền kinh tế. Các chi phí cao này khiến Việt Nam có nguy cơ bị mất đơn hàng cho các quốc gia khác.
Doanh nghiệp không đầu tư mới, tình trạng các doanh nghiệp phải cắt giảm lao động tăng lên. Kết quả là chúng ta phải lo xử lý một bộ phận lớn người lao động mất việc làm, và việc này còn khó khăn hơn rất nhiều so với việc bảo đảm đời sống của những người lao động có việc làm. Do đó, việc thu hút vốn để tạo đủ việc làm cho nền kinh tế vẫn phải là mục tiêu hàng đầu.
Thứ tư, chất lượng quy định pháp luật và thực thi pháp luật cần tiếp tục được cải thiện. Các doanh nghiệp đề nghị một số giải pháp cần làm để nâng cao chất lượng pháp luật và tính dự đoán của pháp luật như tăng cường tham vấn, lấy ý kiến, đặc biệt đối với các Thông tư, các quy hoạch, kế hoạch.
Thứ năm, các doanh nghiệp sản xuất nội địa chưa phát triển mạnh mẽ và thiếu cơ chế hỗ trợ hiệu quả. Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn bình luận, so với doanh nghiệp các nước, doanh nghiệp Việt Nam gặp bất lợi khi chi phí vốn cao hơn rất nhiều, chưa có nguồn hỗ trợ tài chính hiệu quả trong khi lại chịu rào cản để có thể tiếp cận vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế. Để tăng cường thu hút đầu tư vào các ngành tạo ra nhiều giá trị gia tăng, cần phải có các mức ưu đãi khác nhau đối với các loại sản phẩm khác nhau…
Thứ sáu, doanh nghiệp tư nhân trong nước còn gặp bất lợi so với doanh nghiệp xuyên biên giới. Theo Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn, các cơ quan Nhà nước yêu cầu các doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ triệt để nhiều quy định quản lý dịch vụ trên mạng.
"Trong khi, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới lại không đáp ứng các quy định này. Điều đó gây bất bình đẳng trong kinh doanh, khiến các doanh nghiệp trong nước bị đội chi phí, kéo dài thời gian, công sức khi thực hiện các hoạt động kinh doanh", Phó Tổng Thư ký VCCI Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.
Minh Ngọc
TP. Hà Nội sẽ xem xét, sửa đổi một số biện pháp cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhà cổ xuống cấp.
Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã quyết định thành lập Đoàn Kiểm tra gồm 12 thành viên, kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với 3 tổ chức Đảng tại quận Thanh Xuân, liên quan vụ cháy chung cư mini.
Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Thanh Bình vừa ký ban hành công văn gửi Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các mặt hàng thuộc trang thiết bị phòng cháy chữa cháy trên thị trường.
UBND TPHCM vừa có văn bản số 4452 về triển khai thực hiện công điện của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an toàn quốc tổ chức tổng rà soát, kiểm tra an toàn phòng cháy, chữa cháy tại các chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ thuê trọ có mật độ người ở cao, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có mật độ cao.
Từ ngày 15/9 đến trước ngày 30/10, thành phố Hà Nội tổng kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ.
Khu đất được mang ra đấu giá rộng gần 10.000m2 có ký hiệu A1-2-1 thuộc vệt trục đường từ cầu Sông Hàn ra biển đường Phạm Văn Đồng.
Theo luật sư, xét hành vi của chủ chung cư đã không thực hiện những quy định của Nhà nước về phòng cháy, chữa cháy nên khi xảy ra cháy đã không có phương án cứu chữa. Hậu quả làm cho 56 người bị tử vong, 37 người bị thương thì đã phạm Tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy (Khung hình phạt tù từ 07 năm đến 12 năm). Ngoài ra, chủ chung cư còn phải có trách nhiệm bồi thường trách nhiệm cho các gia đình nạn nhân về tính mạng và tài sản theo quy định của Bộ luật dân sự.
Cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương (trong đó, đã xác định được danh tính của 39/56 người tử vong) trong vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng tại chung cư mini trên phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân (Hà Nội).
UBND TP. Hà Nội vừa giao UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát 100% các cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn quản lý, đặc biệt là chung cư mini.