Gói 145.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi nhà ở xã hội: Hơn 3 năm, 6 lần giảm lãi suất mới giải ngân được gần 4.600 tỷ đồng

Thông tin được đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết mới đây khi thông tin về gói vay ưu đãi 145.000 tỷ đồng với nhà ở xã hội.

Theo đại diện NHNN, thời gian qua, thực hiện mục tiêu đề ra của Thủ tướng Chính phủ trong việc xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã phối hợp với các ngân hàng thương mại triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội với quy mô 145.000 tỷ đồng đến năm 2030. Chương trình được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023.

Trong quá trình triển khai, NHNN đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành địa phương và các ngân hàng thương mại thường xuyên theo dõi, nắm bắt các khó khăn vướng mắc trong triển khai chương trình để kịp thời có giải pháp đẩy mạnh.

Cụ thể, NHNN đã ban hành khoảng 10 văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng, chỉ đạo NHNN chi nhánh làm việc với các ngân hàng thương mại và chủ đầu tư từng dự án để nắm bắt cụ thể, chính xác các khó khăn, vướng mắc của từng dự án nhằm đề xuất các giải pháp đẩy mạnh triển khai.

Thành lập đường dây nóng tại 63 chi nhánh NHNN các tỉnh, thành phố để tiếp nhận, lắng nghe các khó khăn, vướng mắc trong trương trình.

Đồng thời, phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức và tham gia 10 hội nghị để thúc đẩy việc triển khai chương trình.

Ngoài ra, trong năm 2025, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã cho phép các ngân hàng thương mại tham gia chương trình không phải tính dư nợ cho vay của chương trình vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hằng năm. Cùng với đó, chỉ đạo các tổ chức tín dụng cho vay đối với người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà.

Đáng chú ý, kể từ khi triển khai chương trình đến nay, NHNN đã 6 lần thông báo điều chỉnh lãi suất cho vay theo hướng giảm dần. Theo đó, từ mức 8,7%/năm đối với chủ đầu tư và 8,2% đối với người mua nhà tại thời điểm bắt đầu chương trình, lãi suất hiện nay đã giảm xuống còn 6,4%/năm đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người mua nhà.

Mặc dù vậy, theo báo cáo, đến nay có 26/34 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình với tổng số khoảng 103 dự án.

Đến ngày 31/7/2025, các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng gần 8.600 tỷ đồng, doanh số cho vay của các ngân hàng là 4.578 tỷ đồng, tăng 1.733 tỷ đồng (gần 61%); trong đó cho chủ đầu tư là 3.853 tỷ đồng và người mua nhà là 725 tỷ đồng; trong đó có 50,2 tỷ đồng được giải ngân cho người trẻ vay mua nhà.

Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh, việc triển khai chương trình nhà ở xã hội vẫn gặp khó khăn ở ba điểm lớn:

Nhu cầu thực tế của người dân: nhiều lao động trong khu công nghiệp có xu hướng thuê nhà thay vì mua, trong khi quy định hạn chế bán lại trong 5 năm khiến việc chuyển đổi nhu cầu gặp nhiều rào cản.

Pháp nhân để giải ngân: ngân hàng cần cơ chế pháp lý rõ ràng khi cho vay thông qua chủ đầu tư các khu công nghiệp, từ đó mới có thể triển khai vốn đến người thuê hoặc người mua nhà.

Quỹ đất sạch: nhiều địa phương chưa chuẩn bị kịp thời để bàn giao đất cho doanh nghiệp, khiến tiến độ dự án chậm, kéo theo vốn tín dụng khó giải ngân an toàn.

“Nếu cả ba yếu tố này được xử lý đồng bộ thì chương trình nhà ở xã hội sẽ được thúc đẩy hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu của người thu nhập thấp và công nhân”, ông nhấn mạnh.

Theo báo cáo của Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, đến nay cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với tổng quy mô 633.559 căn. Trong đó, 165 dự án đã hoàn thành, cung cấp 110.436 căn; 147 dự án đã khởi công xây dựng với 135.033 căn; và 380 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 388.090 căn.

Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công và chấp thuận chủ trương đầu tư đạt khoảng 59,6% so với chỉ tiêu tại Đề án phát triển 1,06 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030.

Riêng trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước đã hoàn thành 43.681 căn trên tổng số 100.275 căn kế hoạch, đạt 43,6%. Dự kiến đến hết năm, sẽ hoàn thành thêm 39.245 căn, nâng tổng số lũy kế lên 82.926 căn, tương đương 82,7% kế hoạch năm. Ngoài ra, 9 tháng qua cũng ghi nhận thêm 54.362 căn được khởi công, nâng tổng số căn khởi công từ đầu năm lên 135.033 căn.