Theo dự thảo đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố lấy ý kiến, các tổ chức tín dụng (TCTD) đủ điều kiện sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và vàng nguyên liệu có thể được nắm giữ trạng thái vàng cuối ngày tối đa bằng 5% vốn tự có - mức cao gấp đôi so với giới hạn 2% quy định tại Thông tư 38/2012 trước đây.

Theo quy định cũ tại Thông tư 38/2012, trạng thái vàng cuối ngày của các tổ chức tín dụng (TCTD) không được vượt quá 2% vốn tự có. Tuy nhiên, dự thảo mới đề xuất nâng giới hạn này lên 5% vốn tự có, áp dụng cho những TCTD được phép mở rộng hoạt động như sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Trạng thái vàng được hiểu là tổng hợp nhiều hoạt động, gồm: khối lượng vàng miếng đã sản xuất, doanh số mua bán vàng miếng và vàng nguyên liệu giao ngay (bao gồm cả các cam kết ngoại bảng), cùng với doanh số xuất nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu (cũng tính cả phần ngoại bảng).

Đối với các TCTD chỉ được phép kinh doanh mua bán vàng miếng mà không sản xuất, xuất nhập khẩu, giới hạn trạng thái vàng sẽ được giữ nguyên ở mức 2% vốn tự có. Vốn tự có để tính giới hạn được xác định là vốn tự có của tháng liền kề trước kỳ báo cáo, dựa trên quy định về tỷ lệ bảo đảm an toàn của NHNN.

Ngoài ra, NHNN cũng quy định các TCTD không được duy trì trạng thái vàng âm , và chỉ có thể vượt quá giới hạn khi được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp thuận trong trường hợp cần thiết.

Hiện nay, theo phân tích của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), có 8 ngân hàng thương mại lớn đáp ứng đủ điều kiện về vốn điều lệ tối thiểu theo Nghị định 24 (từ 50.000 tỷ đồng), gồm: Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Techcombank, MB, VPBank và ACB.

Giả định rằng tất cả 8 ngân hàng này đều đủ điều kiện để được cấp phép sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu, thì với mức giới hạn trạng thái vàng mới là 5% vốn tự có, tổng trạng thái vàng của các ngân hàng này có thể đạt xấp xỉ 20 tấn vàng, tương đương khoảng 2,56 tỷ USD (dựa trên tính toán sơ bộ vốn tự có tại ngày 30/9, tỷ giá 26.135 đồng/USD, và giá vàng quốc tế 3.982 USD/ounce).

Tuy nhiên, việc triển khai trên thực tế vẫn sẽ phụ thuộc vào hạn mức cụ thể do NHNN xem xét và cấp phép cho từng ngân hàng. Hiện tại, 8 ngân hàng nêu trên là những đơn vị đủ điều kiện để được cấp phép sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng.

Theo NHNN, việc nới giới hạn trạng thái vàng được kỳ vọng sẽ tăng khả năng cung ứng vàng cho thị trường, đặc biệt trong bối cảnh phạm vi hoạt động kinh doanh vàng của các ngân hàng được mở rộng và giá vàng thế giới đang neo ở mức cao.

Cơ quan quản lý cho rằng chính sách mới này không chỉ giúp thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, mà còn đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, khi quy mô trạng thái vàng vẫn ở mức kiểm soát được so với vốn tự có và năng lực tài chính của các ngân hàng đủ điều kiện theo quy định tại Nghị định 24./.