Nguyên nhân khiến 3 dự án "đất vàng" ở Hà Nội bị kiến nghị điều tra

Vừa qua, Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.

Cụ thể, đối với khu "đất vàng" 2.291 m2 tại số 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy (Hà Nội), UBND TP Hà Nội đã phê duyệt tiền chuyển mục đích sử dụng đất của Dự án Nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ tại số 120 Hoàng Quốc Việt không theo đúng phương án cổ phần hóa Tổng Công ty Thép Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Hậu quả, dẫn đến tổng số tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách của khu A (932m2) thấp hơn 57,595 tỷ đồng so với giá trị quyền sử dụng đất đã được Bộ Công Thương phê duyệt trong giá trị doanh nghiệp tại thời điểm ngày 1/1/2010 khi thực hiện cổ phần hóa Tổng Công ty Thép Việt Nam, nguy cơ làm giảm giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa sẽ dẫn đến giảm số tiền tương ứng phải nộp ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, từ ngày 21/5/2012 đến nay, Dự án Nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ tại số 120 Hoàng Quốc Việt vẫn không được thực hiện, Tổng Công ty Thép Việt Nam, các cơ quan quản lý khu đất đã vi phạm quy định của Luật Đất đai. Việc một số người dân lấn chiếm khu đất, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai nhưng chưa được Tổng Công ty Thép Việt Nam, UBND TP Hà Nội, các cơ quan có liên quan xử lý dứt điểm theo quy định của pháp luật, nguy cơ thất thoát quyền sử dụng đất.

Đối với khu "đất vàng" diện tích 23.380 m2 tại số 275 Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân), Thanh tra Chính phủ xác định: UBND TP Hà Nội thu hồi 23.380 m2 đất cơ sở sản xuất của Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 giao cho Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện Dự án nhà ở, không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2003.

Bên cạnh đó, hai công ty ký phụ lục hợp đồng liên doanh, trong đó có việc hỗ trợ di dời và đền bù tài sản trên đất của chính Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1. UBND TP Hà Nội giao cho Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt 3.557 m2 đất (thuộc quỹ đất 20% của thành phố) theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện Dự án nhà ở cho cán bộ, công chức Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, vi phạm Điều 58 Luật Đất đai năm 2003.

Cơ quan thanh tra nhận định, việc Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 góp vốn liên danh bằng tiền, thực chất bằng giá trị quyền sử dụng đất thể hiện qua việc góp vốn bằng một phần kinh phí hỗ trợ di dời và đền bù tài sản trên đất là tài sản của Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 là không đúng quy định của pháp luật về đất đai. Sau đó không xác định lại giá trị góp vốn vào liên doanh để tính toán lại lợi ích được hưởng của phần vốn nhà nước trong liên doanh.

Mặt khác, Công ty cổ phần Cơ khí chính xác số 1 chuyển nhượng 3,2 triệu cổ phần tại Công ty cổ phần Thương mại Hưng Việt cho Công ty cổ phần Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy theo mệnh giá, không đấu giá, không thẩm định giá cổ phần khi chuyển nhượng vi phạm quy định của Nghị định số 09/2009/NĐ-CP của Chính phủ.

Mảnh đất vàng thứ ba bị Thanh Tra Chính phủ chỉ rõ sai phạm, là khu đất có diện tích 14.346 m2 tại đường Pháp Vân (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai).

Theo đó, trước khi cổ phần hóa, Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Tổng Công ty NNPTNT), các sở, ngành chức năng không lập hồ sơ trình UBND TP Hà Nội quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất, không thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chỉnh phủ tại Chỉ thị 245/TTg.

TP. Hà Nội và Tổng Công ty NNPTNT không cung cấp hồ sơ, tài liệu làm căn cứ, cơ sở cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 14.346m2 là không đúng với Nghị định 43 của Chính phủ.

Tổng Công ty NNPTNT góp 100% vốn thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông (Công ty Phương Đông) để thực hiện dự án (năm 2017), vốn góp chủ yếu là giá trị sử dụng và thương mại của quyền sử dụng đất 14.375m2 đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm là không đúng quy định Luật Đất đai 2013.

Hành vi này dẫn đến việc UBND TP Hà Nội quyết định thu hồi đất của Tổng công ty NNPTNT, giao cho Công ty Phương Đông để thuê làm trụ sở văn phòng làm việc.

Sau đó cho phép Công ty Phương Đông chuyển mục đích 14.346 m2 để thực hiện Dự án Tổ hợp nhà ở, văn phòng, thương mại và dịch vụ không đúng phương án sử dụng đất trong phương án cổ phần hóa Tổng Công ty NNPTNT đã được phê duyệt.

Theo thông báo kết luận, diện tích 2.503 m2 không phải là đất ở, nhưng UBND TP Hà Nội quyết định giao đất cho Công ty Phương Đông theo hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất là không đúng với các trường hợp giao đất quy định của Luật Đất đai 2013.

Ngoài ra, Công ty Phương Đông bán 11 căn nhà liền kề, 110 căn hộ chung cư để bán trước khi được Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng và thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai là vi phạm Luật Kinh doanh Bất động sản 2014; bán 312 căn cho thuê ngắn hạn theo hình thức sở hữu lâu dài là không đúng chủ trương đầu tư được Hà Nội phê duyệt./.