UBND TP.HCM vừa ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện Đề án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn.
Kế hoạch nhằm mục đích triển khai Đề án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh để thúc đẩy công tác cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn Thành phố, đề xuất lộ trình phấn đấu hoàn thành từ nay đến năm 2030 và giai đoạn năm 2035.
Kế hoạch đề ra 7 nội dung thực hiện, gồm: Bố trí vốn chi thường xuyên.
Công tác quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (có thể thực hiện đồng thời với việc kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư).
Công tác kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư.
Xây dựng kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư riêng cho từng dự án các địa bàn của UBND cấp dưới trực tiếp của UBND Thành phố.
Sửa chữa nhà chung cư.
Xây dựng trình tự, thủ tục hành chính, phân công trách nhiệm giải quyết các thủ tục liên quan đến công tác cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để tổ chức thực hiện thống nhất trên địa bàn thành phố.
Xử lý tồn đọng pháp lý của một số dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ đang tạm dừng, tạm cư kéo dài, đặc biệt là các dự án do doanh nghiệp nhà nước trực tiếp thực hiện, hợp tác đầu tư, chuyển nhượng dự án cho đối tác khác,... theo hướng nếu không còn phù hợp với quy định pháp luật hiện hành thì giao UBND Thành phố hủy bỏ, thu hồi các chủ trương, quyết định trước đây, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mới có đủ năng lực tiếp tục thực hiện dự án theo quy định pháp luật hiện hành.

Về lộ trình thực hiện, từ nay đến năm 2030: Hoàn thành cơ bản các công tác chuẩn bị phục vụ cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được xây dựng trước năm 1975 và các nhà chung cư được xây dựng từ năm 1975 đến 1994 (kiểm định, quy hoạch, kế hoạch, đấu thầu, giải phóng mặt bằng, chấp thuận chủ trương đầu tư, thu hồi đất, giao đất, cấp phép xây dựng,...);
Hoàn thành cơ bản công tác sửa chữa, nâng cấp, gia cố đối với các nhà chung cư cấp B, cấp C được xây dựng trước năm 1975;
Đối với 16 chung cư cấp D: Hoàn thành công tác xây dựng mới đối với 7 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm cấp D được xây dựng trước năm 1975 (đã được kiểm định, di dời, tháo dỡ).
Hoàn thành công tác xây dựng mới đối với 9 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm, cấp D được xây dựng trước năm 1975 (đã được kiểm định, chưa thực hiện di dời hoặc di dời dở dang) và các chung cư cấp D phát sinh; bị sự cố nghiên lún; thuộc trường hợp khoản 2 Điều 59 Luật Nhà ở năm 2023 (nếu có);
Hoàn thành cơ bản công tác sửa chữa, nâng cấp, gia cố đối với các nhà chung cư cấp B, cấp C được xây dựng từ năm 1975 đến 1994.
Giai đoạn năm 2035:
Hoàn thành công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975.
Hoàn thành cơ bản công tác cải tạo, xây dựng lại đối với các chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm, cấp D hoặc hết niên hạn sử dụng được xây dựng từ năm 1975 đến 1994.
Theo báo cáo, TP.HCM hiện có 474 chung cư cũ trước năm 1975, chủ yếu ở quận 5 với 206 chung cư; trong đó có 16 chung cư cấp D (nguy hiểm, hư hỏng nặng). Hiện đã di dời 684/1.194 hộ dân tại 16 chung cư này.
TP cũng đã tiến hành tháo gỡ 5/16 chung cư nhưng chưa triển khai xây dựng mới.
Theo đánh giá chung, việc thực hiện chương trình cải tạo, xây dựng lại chung cũ trước năm 1975, giai đoạn 2016 - 2020 đã có kết quả nhưng chưa đạt được mục tiêu đề ra, nhất là với chung cư cấp D.
Giai đoạn 2021 - 2025, TP.HCM đề ra mục tiêu xây dựng mới 6 chung cư cấp D đã di dời, tháo dỡ trong giai đoạn 2016 - 2020. Và tiếp tục di dời, tháo dỡ 8 chung cư cấp D chưa di dời hoặc di dời dở dang. Đồng thời hoàn tất việc cải tạo, sửa chữa 246 chung cư cấp B, C.
Tuy nhiên việc thực hiện có nhiều khó khăn về nguồn vốn kiểm định chất lượng và sửa chữa chung cư, quy hoạch khu vực cải tạo, công tác bồi thường và vướng mắc ở một số quy định pháp luật…
Đa phần người dân tại các chung cư này có thu nhập thấp, do diện tích căn hộ nhỏ nên giá trị bồi thường không đủ để mua lại căn hộ thương mại sau đó. Do đó, người dân thường không đồng ý việc bồi thường.
Nhiều trường hợp trên 95% cư dân đã đồng ý di dời, chờ quay về tái định cư tại chung cư xây dựng mới, nhưng các hộ còn lại nhất quyết không đồng ý.
Thậm chí có trường hợp yêu cầu bồi thường căn hộ cũ với giá trị rất cao so với mặt bằng giá chung tại khu vực. Việc này dẫn đến dự án không thể triển khai xây dựng được do chưa có mặt bằng, ảnh hưởng đến các hộ dân đã di dời, phải tạm cư kéo dài.
Hơn nữa, việc bồi thường thông qua xác định giá trị căn hộ cũ, giá bán căn hộ mới cũng rất phức tạp, thay đổi theo thời gian, khó đạt được sự đồng thuận của người dân./.