Người có thu nhập thấp khó tiếp cận nhà ở
Số liệu báo cáo từ Sở Xây dựng Hà Nội, giai đoạn 2026 - 2020, toàn TP phát triển thêm xấp xỉ 35 triệu mét vuông sàn nhà ở các loại, kêu gọi đầu tư được 69 dự án với khoảng 4,3 triệu mét vuông sàn, trong khi đó mục tiêu đặt ra là khoảng 31,5 triệu mét vuông sàn nhà ở.
Theo báo cáo, trong giai đoạn này, nhu cầu toàn TP cần 40 dự án nhà ở phục vụ tái định cư, tổng diện tích trên 1,3 triệu mét vuông sàn, nhưng đến năm 2021 mới hoàn thành 19 dự án với hơn 371.000m2 sàn. Tương tự, đối với nhà ở xã hội (NƠXH) có 82 dự án, nhưng hoàn thành 25 dự án với 1,25 triệu mét vuông sàn...
Đặc biệt, từ đầu năm 2021 đến nay, TP Hà Nội không có bất cứ dự án nhà ở thương mại giá thấp (dưới 25 triệu đồng/m2) nào được mở bán. Đến hết quý II/2022, giá nhà ở tăng thêm khoảng 10% so với cùng kỳ năm 2021. Vì vậy, việc tạo lập chỗ ở của người dân, đặc biệt nhóm người thu nhập thấp ngày càng trở nên khó khăn.
“Để tháo gỡ các khó khăn hiện nay, giai đoạn 2021 - 2030, TP Hà Nội xác định sẽ kiểm soát tiến độ các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, đặc biệt là NƠXH, nhà tái định cư và kế hoạch bồi thường, hỗ trợ tái định cư giải phóng mặt bằng các dự án hạ tầng trọng điểm, quá trình triển khai dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn để đảm bảo hiệu quả việc sử dụng quỹ nhà ở. Cùng với đó, công tác rà soát quy hoạch tạo lập quỹ đất cho kế hoạch phát triển nhà sẽ được đẩy mạnh” - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Mạc Đình Minh cho hay.
Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội thông tin thêm, giai đoạn từ 2021 - 2030, sẽ tập trung ưu tiên phát triển quỹ nhà ở phục vụ công nhân, người lao động trong các khu, cụm công nghiệp, người thu nhập thấp. Để thực hiện nhiệm vụ trên, UBND TP đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các sở: QH - KT, KH&ĐT, TN&MT tổ chức rà soát, thống kê các quỹ đất quy định là 20% (riêng TP Hà Nội là 25%) cho NƠXH tại dự án nhà ở thương mại báo cáo Thành ủy nội dung liên quan đến trách nhiệm nghĩa vụ phát triển NƠXH theo quy định pháp luật trên địa bàn.
“UBND TP cũng yêu cầu kiểm tra, rà soát toàn bộ quy hoạch chi tiết từ cấp quận, huyện, thị xã của quỹ đất 25% dành cho NƠXH tại dự án nhà ở thương mại trong các dự án đầu tư phát triển nhà ở thương mại, đầu tư phát triển đô thị (phải bố trí NƠXH), đấu giá quyền sử dụng đất theo quy hoạch chi tiết phải bố trí NƠXH và việc chấp hành quy định dành quỹ đất cho NƠXH tại những dự án BĐS nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị” - ông Mạc Đình Minh cho biết thêm.
Hạn chế điều chỉnh quy hoạch
Đầu tháng 2 vừa qua, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định 498/2022/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ công tác liên ngành, nhiệm vụ chính là tổng hợp thông tin về quy hoạch, rà soát quỹ đất phát triển nhà ở, dự án đầu tư xây dựng nhà ở; cân đối bảo đảm phù hợp các chỉ tiêu Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; dự báo nhu cầu và các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2030, định hướng đến năm 2045.
Với mục tiêu xây dựng mới khoảng 44 triệu mét vuông sàn nhà ở các loại, dự kiến TP sẽ sử dụng nguồn tiền thu được từ quỹ đất dành cho NƠXH ở dự án nhà ở thương mại, khu đô thị ưu tiên xây dựng nhà ở cho công nhân trong khu công nghiệp.
Bên cạnh đó, TP cũng tập trung rà soát quỹ đất, đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho phát triển nhà ở, những dự án chậm triển khai sẽ thu hồi. Trong quá trình triển khai thực hiện căn cứ trên nhu cầu thực tế để cân đối, cơ cấu các loại hình nhà ở phân bổ phù hợp từng khu vực dân cư, tránh tình trạng tập trung quá cao một loại hình nhà ở trên một khu vực.
Thời gian qua, trong quá trình đô thị hóa, tình trạng quy hoạch chung “chạy” theo quy hoạch chi tiết diễn ra phổ biến ở các địa phương, dẫn đến điều chỉnh, thay đổi quy hoạch, trong đó Hà Nội không phải ngoại lệ. Điều đó cho thấy, công tác quy hoạch chưa thể hiện sự đi trước đón đầu, tầm nhìn xa trông rộng, gắn với kế hoạch phát triển dài hạn như ý nghĩa vốn có.
“Quá trình lập quy hoạch đô thị, dự án thể hiện tầm nhìn xa trông rộng, gắn với kế hoạch phát triển dài hạn của chính quyền địa phương và chủ đầu tư. Thậm chí phải đặt lợi ích của quốc gia, đời sống của người dân lên hàng đầu. Nếu điều chỉnh quy hoạch tiến hành vội vã, dễ dàng, không tham vấn ý kiến của các chuyên gia cũng như cư dân sinh sống tại khu vực bị điều chỉnh, hệ lụy là công tác quy hoạch luôn bất cập” - KTS Phạm Gia Khánh nhìn nhận.
Nhằm hạn chế việc điều chỉnh, thay đổi quy hoạch, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU về "Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch, quản lý đô thị và trật tự xây dựng trên địa bàn TP Hà Nội".
Chỉ thị yêu cầu các cấp, ngành phải chú trọng hơn nữa công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc gắn với từng đồ án quy hoạch, đảm bảo chặt chẽ, giữ đúng định hướng, mục tiêu ban đầu của quy hoạch. Đồng thời, xem xét một cách thận trọng, khách quan, khoa học việc điều chỉnh và điều chỉnh cục bộ quy hoạch, hạn chế thấp nhất việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch làm giảm diện tích đất xây dựng công trình phúc lợi, công cộng.
“Tôi cho rằng, cùng với việc siết chặt công tác quy hoạch, Hà Nội là đơn vị hành chính khác với những địa phương khác, vì vậy trong công tác phát triển nhà ở, Chính phủ nên cho phép TP được thực hiện những cơ chế theo đặc thù riêng, đặc biệt là vấn đề phát triển NƠXH, nhà tái định cư, xây dựng - cải tạo chung cư cũ. Quan trọng nhất là việc sử dụng nguồn tài chính - ngân sách thu được từ bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất một cách chủ động, linh hoạt để phục vụ công tác phát triển nhà ở” - Phó Chủ tịch câu lạc bộ bất động sản Hà Nội Nguyễn Thế Điệp nói.
"TP Hà Nội cần xác định rõ quy mô quỹ đất dành cho phát triển nhà ở, đặc biệt với NƠXH, nhà ở giá rẻ ở mỗi phân khu quy hoạch. Dành tỷ lệ đất ở hợp lý trong tổng số đất đai quy hoạch để phát triển NƠXH, từ đó có kế hoạch đảm bảo nguồn cung phù hợp với nhu cầu nhà ở trong từng giai đoạn.
Đồng thời, các đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 quy mô từ 10ha trở lên, tỷ lệ bố trí đất xây NƠXH phải đảm bảo nguyên tắc dành bình quân 25% diện tích đất ở theo Nghị quyết của HĐND TP.' - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm
