Giá nhà tăng cao khiến tốc độ tăng lương của nhóm cao nhất cũng… “chào thua”

Trong bối cảnh giá nhà tại các đô thị lớn liên tục leo thang và thiết lập mặt bằng mới, việc sở hữu chốn an cư ngày càng khó khăn, ngay cả với nhóm lao động có mức thu nhập cao. Thế nhưng, nghịch lý lại đang xảy ra: người trẻ – những người chịu nhiều áp lực tài chính nhất – lại đang “đua nhau” xuống tiền mua nhà.

Dữ liệu của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) công bố mới đây cho thấy, chỉ số giá căn hộ chung cư quý II/2025 tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM đã tăng lần lượt 87,7%; 69,8% và 48,3% so với năm 2019. Sau thời gian tăng nóng, hiện giá bán căn hộ trung bình đạt 75,5 triệu đồng/m2 ở Hà Nội, 66,4 triệu đồng/m2 tại Đà Nẵng và 77,1 triệu đồng/m2 ở TP.HCM.

Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người tại Hà Nội giai đoạn 2014 – 2025 chỉ tăng từ 4,11 triệu đồng lên 8,3 triệu đồng/tháng, tương ứng mức tăng 6,4%/năm. Giá căn hộ lại tăng gấp đôi tốc độ này, bình quân 11,7%/năm, từ 25 triệu đồng/m2 lên 75,5 triệu đồng/m2.

Theo đơn vị này, nếu năm 2014, một gia đình thu nhập trung bình cần gần 18 năm để mua căn hộ 70m2 trị giá 1,75 tỷ đồng, thì đến năm 2025, con số này đã kéo dài thành 27 năm. Nếu tuân thủ nguyên tắc chi phí nhà ở không vượt quá 1/3 thu nhập, thời gian tích lũy còn có thể lên tới… 80 năm.

Ngay cả ngành ngân hàng – nhóm lao động có thu nhập cao – cũng không thoát khỏi áp lực này. Lương cao nhất trong hệ thống ngân hàng từ 22,5 triệu đồng/tháng năm 2014 đã tăng lên 55,44 triệu đồng/tháng vào giữa năm 2025, tức tăng gấp đôi. Nhưng giá căn hộ trong cùng kỳ lại tăng hơn 3 lần. Việc này khiến một cặp vợ chồng cùng làm ngân hàng nếu dành toàn bộ thu nhập có thể mua nhà sau khoảng 3,5 năm, nhưng thực tế phải mất 10 năm hoặc lâu hơn nếu tính cả chi tiêu sinh hoạt.

Ảnh minh họa

Người trẻ “đua nhau” mua nhà dù giá tăng cao

Khoảng cách ngày càng xa giữa thu nhập và giá nhà khiến nhiều người phải hoãn kế hoạch an cư. Tuy vậy, dữ liệu từ các sàn giao dịch hội viên VARS cho thấy, tỷ lệ người mua nhà trong độ tuổi 25-35 lại tăng mạnh, chiếm trung bình trên 40% tổng lượng giao dịch, thậm chí có dự án con số này đạt 70%.

Đáng chú ý, tỷ lệ người trẻ mua nhà gia tăng so với thế hệ trước với “khẩu vị” chọn nhà cũng khác biệt. Khác với thế hệ cha mẹ, người trẻ ít có xu hướng tích lũy lâu dài để mua đất nền hay nhà phố trung tâm. Họ ưu tiên lựa chọn căn hộ chung cư ở các khu vực ven đô, có kết nối hạ tầng tốt, giá cả “dễ thở” hơn và phù hợp với phong cách sống hiện đại cùng hệ thống tiện ích nội khu đồng bộ (siêu thị, phòng gym, trường học, công viên…).

Lý giải nguyên nhân người trẻ tăng mua nhà dù giá tăng cao, VARS cho rằng, tỷ lệ này đang gia tăng bởi trước hết, Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng, với hơn 50% dân số thuộc nhóm dưới 35 tuổi, có nhu cầu an cư và đầu tư BĐS rất lớn.

Đồng thời, thế hệ trẻ hiện nay có nhiều cơ hội làm giàu nhanh chóng hơn nhờ vào sự bùng nổ công nghệ và các mô hình kinh tế mới như thương mại điện tử, kinh doanh sáng tạo nội dung số, đầu tư tiền mã hoá... Một bộ phận nhỏ nhưng đáng kể đã đạt đến mức thu nhập cao hơn hẳn so với thế hệ trước, tạo điều kiện để họ sở hữu bất động sản ở độ tuổi còn rất trẻ.

Thứ hai, thế hệ trẻ được hỗ trợ tài chính từ gia đình. Không ít người trẻ có thể mua nhà nhờ sự trợ giúp từ bố mẹ, ông bà, giúp họ “rút ngắn” con đường sở hữu nhà.

Thứ ba, là nhờ tận dụng chính sách tài chính và tín dụng với kỳ vọng giá trị BĐS tăng theo thời gian. Một bộ phận người trẻ đã tiếp cận các gói ưu đãi tài chính kéo dài, như miễn lãi, ân hạn nợ gốc, cho phép thanh toán thành nhiều đợt của chủ đầu tư hay các gói vay ưu đãi dành cho người mua nhà lần đầu do ngân hàng triển khai để “xuống tiền” sớm thay vì chờ đợi đến khi có đủ tiềm lực tài chính.

“Mặc dù tỷ lệ người trẻ mua nhà tăng lên, tuy nhiên đây chỉ là một bộ phận nhất định, chiếm tỷ lệ phần trăm rất nhỏ trong tổng nhu cầu nhà ở. Đa số người trẻ vẫn gặp rất nhiều rào cản khi thu nhập bình quân chậm hơn tốc độ tăng giá nhà, áp lực trả nợ vay kéo dài trong khi chi phí sinh hoạt ngày càng cao...

Vì vậy, nếu không có giải pháp tổng thể từ chính sách như phát triển mạnh nhà ở xã hội, nhà ở giá vừa túi tiền đồng thời kiểm soát chặt chẽ mặt bằng giá để tránh tình trạng tăng vô lý, vượt xa thu nhập thực tế thì “giấc mơ” nhà ở vẫn còn xa với đại đa số người trẻ”, VARS cảnh báo.

Đồng quan điểm, bà Cao Thị Thanh Hương, chuyên gia Savills nhận định, người trẻ ở độ tuổi dưới 35 thực tế mới có khoảng 10 năm đi làm, một khoảng thời gian chưa đủ dài để tích lũy cho một khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi giá nhà, đặc biệt tại Hà Nội, đã tăng trung bình 22% mỗi năm từ 2020 đến nay, vượt xa tốc độ tăng thu nhập (8,6% năm 2024).

Với thu nhập phổ thông, một cặp vợ chồng trẻ khó có thể sở hữu căn hộ tầm trung nếu thiếu sự hỗ trợ từ gia đình hoặc gói tín dụng phù hợp. Nhiều người buộc phải thuê dài hạn hoặc sống chung nhiều thế hệ để giảm áp lực.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cũng cho rằng, với mức thu nhập hiện tại, phần lớn người trẻ chỉ có thể mua nhà ở phân khúc vừa túi tiền (2-3 tỷ đồng/căn). Tuy nhiên, nguồn cung loại hình này ngày càng khan hiếm ở Hà Nội và TP.HCM.

“Việc tạo cơ chế thuận lợi cho người trẻ tiếp cận nhà ở giá hợp lý sẽ là động lực để doanh nghiệp tái cơ cấu sản phẩm, chuyển hướng sang phân khúc vừa túi tiền nhiều hơn”, ông Châu nhận định./.